Khi động cơ xe ô tô hoạt động, việc sinh ra nhiệt lượng là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, nếu hệ thống làm mát không vận hành hiệu quả, nhiệt độ sẽ vượt quá mức cho phép và dẫn đến tình trạng xe ô tô bị nóng máy.
Đây là hiện tượng rất nguy hiểm, có thể gây ra cháy nổ, làm hư hại động cơ hoặc thậm chí khiến xe dừng hoạt động giữa đường. Để phòng tránh những rủi ro này, người dùng cần nắm rõ nguyên nhân, nhận biết dấu hiệu và biết cách xử lý kịp thời khi xe bị nóng máy.
Nhận biết xe ô tô bị nóng máy
Khi xe ô tô vận hành, động cơ sẽ tăng nhiệt đến một mức nhất định nhằm đạt hiệu suất tối ưu. Hệ thống làm mát sẽ bắt đầu hoạt động để duy trì nhiệt độ ổn định, ngăn ngừa tình trạng tăng nhiệt quá mức.

Tuy nhiên, nếu vì một lý do nào đó mà nhiệt độ động cơ vượt quá ngưỡng cho phép, hiện tượng xe ô tô bị nóng máy sẽ xảy ra. Những dấu hiệu dễ nhận biết bao gồm khói hoặc hơi nước bốc lên từ khoang động cơ, kim đồng hồ nhiệt độ chạm vạch đỏ hoặc đèn cảnh báo nhiệt sáng lên. Ngoài ra, xe bị nóng máy có mùi khét rõ ràng.
Nếu không xử lý kịp thời, hiện tượng nóng máy có thể gây hư hại nghiêm trọng cho các bộ phận bên trong động cơ, thậm chí dẫn đến nguy cơ cháy nổ. Do đó, khi nhận thấy các dấu hiệu động cơ quá nóng, cần nhanh chóng kiểm tra và khắc phục để tránh những hậu quả đáng tiếc.
Nguyên nhân khiến xe ô tô bị nóng máy phổ biến
Thiếu nước làm mát
Nước làm mát giữ vai trò quan trọng trong việc truyền nhiệt và duy trì nhiệt độ ổn định cho động cơ. Khi mức nước làm mát thấp hoặc xuất hiện hiện tượng rò rỉ, khả năng tản nhiệt sẽ giảm, dẫn đến nhiệt độ động cơ tăng nhanh chóng. Các vị trí thường xảy ra rò rỉ bao gồm đường ống dẫn, két nước, gioăng quy lát hoặc nắp két nước bị hư hỏng.

Xem thêm:
- Tác hại của tia hồng ngoại ảnh hưởng đến sức khỏe như nào?
- Top 12 cách chống nóng ô tô và cách làm mát ô tô
Két nước bị bẩn
Két nước nếu lâu ngày không được vệ sinh sẽ dễ bị đóng cặn, gây cản trở dòng chảy của nước làm mát. Khi két nước bị tắc nghẽn, nước làm mát không thể lưu thông hiệu quả, dẫn đến nhiệt độ động cơ tăng cao do nhiệt lượng bị tích tụ.
Van hằng nhiệt bị kẹt hoặc lỗi
Van hằng nhiệt chịu trách nhiệm điều chỉnh lượng nước làm mát lưu thông qua két nước. Nếu van này bị kẹt ở trạng thái đóng hoặc mở không đúng thời điểm, hệ thống làm mát sẽ không thể hoạt động hiệu quả, dẫn đến tình trạng xe ô tô bị nóng máy.

Quạt gió làm mát trục trặc
Quạt gió là bộ phận hỗ trợ tản nhiệt khi xe vận hành hoặc khi dừng lâu. Nếu quạt bị hỏng, gãy cánh, đứt dây điện hoặc rơ-le hỏng, nhiệt không thể thoát ra đúng cách, khiến nhiệt độ động cơ tăng vọt.

Bơm nước làm mát hỏng
Bơm nước là bộ phận duy trì sự tuần hoàn của nước làm mát. Khi bơm yếu, quá căng hoặc quá chùng dây curoa, dòng nước sẽ di chuyển chậm hoặc ngắt quãng, dẫn đến khả năng giải nhiệt suy giảm rõ rệt.

Thiếu dầu động cơ
Dầu nhớt không chỉ bôi trơn các chi tiết máy mà còn hỗ trợ tản nhiệt. Khi thiếu dầu, ma sát trong động cơ tăng, sinh nhiệt nhiều hơn bình thường. Từ đó gây ra hiện tượng nóng máy, tăng nguy cơ mài mòn và bó kẹt động cơ.

Trục trặc bên trong động cơ
Ngoài các vấn đề liên quan đến hệ thống làm mát, tình trạng xe ô tô bị nóng máy còn có thể bắt nguồn từ những trục trặc bên trong hệ thống vận hành. Những dấu hiệu phổ biến bao gồm xe bị tắt máy đột ngột, phát ra tiếng kêu lạ hoặc xuất hiện mùi khét khó chịu.
Để động cơ hoạt động hiệu quả, nhiều bộ phận cần phối hợp nhịp nhàng, đặc biệt là hệ thống hòa khí và đánh lửa. Khi một bộ phận gặp sự cố, quá trình đốt cháy nhiên liệu sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến nhiệt độ động cơ tăng bất thường.
Một số lỗi thường gặp gây ra tình trạng này gồm kim phun nhiên liệu bị tắc hoặc phun lệch, bugi đánh lửa sai thời điểm, bộ điều áp gặp trục trặc, muội than tích tụ trong buồng đốt cản trở khả năng tản nhiệt, lọc gió bị nghẹt… Tất cả những vấn đề này đều có thể khiến xe nhanh chóng bị nóng máy, ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ của động cơ.
Di chuyển dưới trời nắng nóng kéo dài
Ngay cả khi hệ thống làm mát vẫn hoạt động tốt, việc lái xe ô tô liên tục trong nhiều giờ dưới điều kiện nhiệt độ ngoài trời cao vẫn có thể khiến xe ô tô bị nóng máy. Điều này đặc biệt phổ biến ở những dòng xe cũ hoặc những chiếc xe không được bảo dưỡng định kỳ thường xuyên.

Xem thêm:
- Top 10 Cách Chống Nóng Trần, Nóc Ô Tô An Toàn, Tiện Lợi
- Top 8 cách hạ nhiệt cấp tốc cho ô tô khi để ngoài trời nắng
Cách xử lý khẩn cấp khi xe ô tô bị nóng máy
Khi chưa thể dừng xe ngay
- Mở hết toàn bộ cửa kính để thoát khí nóng.
- Tắt điều hòa, bật chế độ sưởi và quạt gió ở mức cao. Hệ thống sưởi sẽ hút nhiệt từ động cơ để làm ấm khoang cabin, qua đó hỗ trợ hạ nhiệt động cơ.
- Bật đèn cảnh báo khẩn cấp và tìm vị trí đỗ an toàn gần nhất.
Khi đã dừng được xe
- Tắt máy ngay và đỗ ở nơi thoáng, tránh gần trạm xăng hoặc khu vực dễ cháy nổ.
- Chờ khoảng 5 – 10 phút cho máy nguội. Không nên mở nắp capo hoặc két nước ngay vì hơi nước và áp suất có thể gây bỏng.
- Khi capo nguội, mở từ từ nắp két nước. Nếu nước làm mát cạn, châm thêm nước làm mát chuyên dụng (hoặc nước lọc sạch tạm thời). Lưu ý lưu này nên mở nắp két nước từ từ, tránh tình huống nước đang sôi có thể gây bỏng.
- Kiểm tra dấu hiệu rò rỉ ở các bộ phận như két nước, đường ống, quạt gió, bơm nước…
- Đưa xe đi kiểm tra sớm tại garage gần nhất cho an toàn. Nếu phải tiếp tục di chuyển nhưng khi khởi động lại xe vẫn gặp những tình trạng: xe nóng máy chạy yếu, xe nóng máy đề khó nổ hay nhanh chóng xuất hiện những dấu hiệu đã nếu trên nên gọi cứu hộ để tránh hư hỏng nặng hơn.
Kinh nghiệm phòng tránh trường hợp xe ô tô bị nóng máy
Một số kinh nghiệm để phòng tránh trường hợp xe nóng máy chạy yếu:
- Thường xuyên kiểm tra mực nước làm mát, bổ sung hoặc thay định kỳ theo khuyến nghị từ nhà sản xuất.
- Vệ sinh két nước định kỳ, loại bỏ cặn bẩn hoặc rong rêu bám lâu ngày.
- Bảo dưỡng quạt gió, van hằng nhiệt, bơm nước và dây curoa định kỳ.
- Thay dầu đúng chu kỳ và dùng loại nhớt phù hợp cho xe.
- Hạn chế chạy xe liên tục nhiều giờ trong thời tiết quá nóng. Nếu buộc phải di chuyển đường dài, nên có thời gian nghỉ ngắn giữa các chặng.
- Trang bị cảm biến nhiệt độ động cơ hoặc kiểm tra thường xuyên đồng hồ đo nhiệt trên taplo.
Xe ô tô bị nóng máy dẫn đến chạy yếu không phải là tình trạng hiếm gặp. Nếu không được xử lý kịp thời, vấn đề này có thể gây tốn kém chi phí sửa chữa và thậm chí tiềm ẩn nguy cơ nguy hiểm khi xe đang lưu thông trên đường.
Người dùng nên chủ động theo dõi hệ thống làm mát, nhận biết các dấu hiệu bất thường và thực hiện các biện pháp xử lý đúng cách để bảo vệ xe hiệu quả. Việc bảo dưỡng định kỳ cũng là cách an toàn và hiệu quả nhất giúp xe luôn vận hành ổn định và tránh được những sự cố không mong muốn.