Khi động cơ ô tô vận hành, nhiệt lượng sinh ra là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, nếu hệ thống làm mát không hoạt động hiệu quả, nhiệt độ vượt ngưỡng cho phép, có thể xe ô tô bị nóng máy ngay. Đây là hiện tượng nguy hiểm, có thể gây cháy nổ, làm hỏng động cơ, thậm chí khiến xe ngừng hoạt động giữa đường. Để tránh rủi ro, cần nhận biết và hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý đúng lúc khi xe bị nóng máy.
Nhận biết dấu hiệu xe bị nóng máy
Khi xe vận hành, động cơ sẽ tăng nhiệt đến một mức nhất định để đạt hiệu suất tối ưu. Lúc này, hệ thống làm mát bắt đầu hoạt động nhằm giữ cho nhiệt độ ổn định, tránh tình trạng tăng nhiệt quá mức.
Tuy nhiên, nếu vì lý do nào đó mà nhiệt độ động cơ vượt ngưỡng cho phép, xe sẽ rơi vào tình trạng nóng máy hay nóng máy. Dấu hiệu nhận biết thường là khói hoặc hơi nước bốc lên từ khoang động cơ, kim đồng hồ nhiệt độ chỉ vạch đỏ hoặc đèn cảnh báo nhiệt phát sáng. Một trong những dấu hiệu rõ hơn nữa là xe bị nóng máy có mùi khét.
Nếu không được xử lý kịp thời, hiện tượng nóng máy có thể gây hư hỏng nặng đến các bộ phận bên trong động cơ, thậm chí dẫn đến nguy cơ cháy nổ. Vì vậy, khi phát hiện dấu hiệu động cơ quá nóng, cần kiểm tra và khắc phục ngay để tránh hậu quả nghiêm trọng.
Nguyên nhân phổ biến khiến xe ô tô bị nóng máy
Thiếu nước làm mát
Nước làm mát đóng vai trò truyền nhiệt và điều hòa nhiệt độ cho động cơ. Khi mực nước làm mát thấp hoặc bị rò rỉ, khả năng giải nhiệt giảm khiến nhiệt độ động cơ tăng nhanh. Rò rỉ có thể xảy ra tại các điểm như đường ống dẫn, két nước, gioăng quy lát, hoặc nắp két nước bị hỏng…
Két nước bị bẩn
Két nước lâu ngày không vệ sinh dễ bị đóng cặn, làm cản trở lưu thông dòng nước. Khi két bị tắc, nước làm mát không luân chuyển hiệu quả, dẫn đến tình trạng nhiệt tích tụ tại động cơ.
Van hằng nhiệt bị kẹt hoặc lỗi
Van hằng nhiệt có nhiệm vụ điều tiết lượng nước làm mát chảy qua két làm mát. Nếu van bị kẹt ở trạng thái đóng hoặc mở không đúng lúc, hệ thống làm mát sẽ không thể giải nhiệt kịp thời, gây nóng máy.
Quạt gió làm mát trục trặc
Quạt gió là bộ phận hỗ trợ tản nhiệt khi xe vận hành hoặc khi dừng lâu. Nếu quạt bị hỏng, gãy cánh, đứt dây điện hoặc rơ-le hỏng, nhiệt không thể thoát ra đúng cách, khiến nhiệt độ động cơ tăng vọt.
Bơm nước làm mát hỏng
Bơm nước là bộ phận duy trì sự tuần hoàn của nước làm mát. Khi bơm yếu, quá căng hoặc quá chùng dây curoa, dòng nước sẽ di chuyển chậm hoặc ngắt quãng, dẫn đến khả năng giải nhiệt suy giảm rõ rệt.
Thiếu dầu động cơ
Dầu nhớt không chỉ bôi trơn các chi tiết máy mà còn hỗ trợ tản nhiệt. Khi thiếu dầu, ma sát trong động cơ tăng, sinh nhiệt nhiều hơn bình thường. Từ đó gây ra hiện tượng nóng máy, tăng nguy cơ mài mòn và bó kẹt động cơ.
Trục trặc bên trong động cơ
Bên cạnh các vấn đề từ hệ thống làm mát, tình trạng động cơ nóng máy còn có thể xuất phát từ những trục trặc bên trong hệ thống vận hành. Các biểu hiện thường gặp bao gồm xe bị tắt máy đột ngột, phát ra tiếng kêu lạ hoặc có mùi khét khó chịu.
Động cơ hoạt động hiệu quả cần sự phối hợp nhịp nhàng giữa nhiều bộ phận, đặc biệt là hệ thống hòa khí và đánh lửa. Chỉ cần một bộ phận gặp sự cố, toàn bộ quá trình đốt cháy nhiên liệu có thể bị ảnh hưởng, kéo theo hàng loạt vấn đề như nhiệt độ tăng bất thường.
Một số lỗi phổ biến dễ dẫn đến tình trạng này có thể kể đến như: kim phun nhiên liệu bị tắc hoặc phun lệch, bugi đánh lửa sai thời điểm, bộ điều áp gặp trục trặc, muội than tích tụ trong buồng đốt làm cản trở khả năng tản nhiệt, lọc gió bị nghẹt… Tất cả đều có thể khiến xe nhanh chóng rơi vào trạng thái nóng máy.
Di chuyển dưới trời nắng nóng kéo dài
Ngay cả khi hệ thống làm mát hoạt động bình thường, việc chạy xe liên tục nhiều giờ trong điều kiện nhiệt độ ngoài trời cao vẫn có thể khiến xe nóng máy. Đặc biệt là với các dòng xe cũ hoặc xe không được bảo dưỡng định kỳ thường xuyên.
Cách xử lý khẩn cấp khi xe ô tô bị nóng máy
Khi chưa thể dừng xe ngay
- Mở hết toàn bộ cửa kính để thoát khí nóng.
- Tắt điều hòa, bật chế độ sưởi và quạt gió ở mức cao. Hệ thống sưởi sẽ hút nhiệt từ động cơ để làm ấm khoang cabin, qua đó hỗ trợ hạ nhiệt động cơ.
- Bật đèn cảnh báo khẩn cấp và tìm vị trí đỗ an toàn gần nhất.
Khi đã dừng được xe
- Tắt máy ngay và đỗ ở nơi thoáng, tránh gần trạm xăng hoặc khu vực dễ cháy nổ.
- Chờ khoảng 5 – 10 phút cho máy nguội. Không nên mở nắp capo hoặc két nước ngay vì hơi nước và áp suất có thể gây bỏng.
- Khi capo nguội, mở từ từ nắp két nước. Nếu nước làm mát cạn, châm thêm nước làm mát chuyên dụng (hoặc nước lọc sạch tạm thời). Lưu ý lưu này nên mở nắp két nước từ từ, tránh tình huống nước đang sôi có thể gây bỏng.
- Kiểm tra dấu hiệu rò rỉ ở các bộ phận như két nước, đường ống, quạt gió, bơm nước…
- Đưa xe đi kiểm tra sớm tại garage gần nhất cho an toàn. Nếu phải tiếp tục di chuyển nhưng khi khởi động lại xe vẫn gặp những tình trạng: xe nóng máy chạy yếu, xe nóng máy đề khó nổ hay nhanh chóng xuất hiện những dấu hiệu đã nếu trên nên gọi cứu hộ để tránh hư hỏng nặng hơn.
Kinh nghiệm phòng tránh trường hợp xe bị nóng máy
Một số kinh nghiệm để phòng tránh trường hợp xe bị nóng máy:
- Thường xuyên kiểm tra mực nước làm mát, bổ sung hoặc thay định kỳ theo khuyến nghị từ nhà sản xuất.
- Vệ sinh két nước định kỳ, loại bỏ cặn bẩn hoặc rong rêu bám lâu ngày.
- Bảo dưỡng quạt gió, van hằng nhiệt, bơm nước và dây curoa định kỳ.
- Thay dầu đúng chu kỳ và dùng loại nhớt phù hợp cho xe.
- Hạn chế chạy xe liên tục nhiều giờ trong thời tiết quá nóng. Nếu buộc phải di chuyển đường dài, nên có thời gian nghỉ ngắn giữa các chặng.
- Trang bị cảm biến nhiệt độ động cơ hoặc kiểm tra thường xuyên đồng hồ đo nhiệt trên taplo.
Xe ô tô bị nóng máy chạy yếu không phải là lỗi hiếm gặp. Nếu không được xử lý kịp thời, tình huống này có thể khiến chủ xe mất nhiều chi phí sửa chữa, thậm chí đối mặt với rủi ro nguy hiểm khi đang lưu thông.
Việc chủ động theo dõi hệ thống làm mát, nhận biết dấu hiệu bất thường và thực hiện các bước xử lý đúng cách là giải pháp bảo vệ xe hiệu quả nhất. An toàn nhất vẫn nên thực hiện bảo dưỡng xe định kỳ như một thói quen để giúp xe luôn vận hành ổn định.
Zalo 
Messenger